Apteczka z podstawowymi materiałami opatrunkowymi to coś, czego nie może zabraknąć w żadnym domu. Musi ona też mieć swoje miejsce w samochodzie i w zakładzie pracy. W niej powinny znaleźć się m.in. kompresy gazowe. Kupując je, często można spotkać się z określeniem 'jałowe’ lub 'niejałowe’. Które wybrać? Które z nich sprawdzą się w określonych sytuacjach? Zapraszamy do lektury.
Podstawowa różnica między kompresami
Jeżeli na opakowaniu tego typu materiału napisano, że jest on jałowy, oznacza to po prostu, że został wysterylizowany. To z kolei znaczy, że nie ma na nim groźnych drobnoustrojów, np. wirusów, grzybów czy bakterii. Sterylizacja to nic innego jak właśnie wyjaławianie. Do sterylizacji kompresów, sprzedawanych w aptekach, często stosuje się dwie metody:
- chemiczną, bazująca na aplikowaniu czystego (lub połączonego z CO2) tlenku etylenu w odpowiednich warunkach (temperatura, wilgotność i stężenie gazu),
- radiacyjną, wykorzystującą promieniowanie rentgenowskie bądź wiązkę elektronów.
Nie wymagają one stosowania znacznych temperatur. Dzięki temu materiał na kompresy nie ulegnie uszkodzeniu podczas procesu wyjaławiania.
Do czego stosować kompresy jałowe i niejałowe?
To, jakiego typu jest dany kompres, przesądza o sposobie jego zastosowania. Omawiane tutaj materiały jałowe stosuje się najczęściej do tworzenia opatrunków na drobniejsze i większe rany. Tego typu opatrunek wchłania wysięk i zabezpiecza ranę przed wnikaniem drobnoustrojów. Kompresy warto zawsze mieć w swojej domowej apteczce. Mają one rozmaite wymiary oraz różne stopnie chłonności. Przykładowo, kompresy jałowe wysokochłonne 10 cm × 20 cm nadadzą się do zabezpieczania większych, sączących się zranień. Sterylny kompres przyda się również przy opatrywaniu drobnych poparzeń skórnych.
Niejałowe kompresy można stosować, gdy rana zostanie uprzednio zdezynfekowana. Aby jednak mieć pewność, że materiał opatrunkowy będzie w pełni bezpieczny, lepiej postawić na opatrunki sterylne. Zwykle są to kompresy bawełniane, wykonane tak, aby pojedyncze nitki nie wydostawały się z nich. Brzegi są więc specjalnie zagięte, co sprawia, że materiał się nie strzępi. Dodatkowo kompres jest miękki. Można go łatwo uformować i zgiąć w taki sposób, aby jak najlepiej dopasować opatrunek do rany.
Kompres a ciało obce lub opatrunek uciskowy
W przypadku, gdy w skórze tkwi ciało obce (np. kawałek szkła), nie wolno samodzielnie go usuwać. Po pierwsze mogłoby to mocno nasilić krwawienie. Po drugie, nie ma się pewności, czy jego resztki nie pozostaną w tkankach. Należy więc zabezpieczyć tkwiący w skórze przedmiot za pomocą sterylnych, zwiniętych bandaży lub jałowych kompresów/gaz. Całość powinno się owinąć dodatkowym bandażem lub plastrem tak, aby ciało obce nie ruszało się i nie pogłębiało rany.
Osobna, warta wspomnienia tu kwestia to opatrunki uciskowe, stosowane w celu zatamowania krwawienia. W takiej sytuacji też warto mieć pod ręką dużego rozmiaru kompresy jałowe, a także specjalną opaskę uciskową. Tutaj należy jednak kontrolować siłę i czas ucisku, aby móc przekazać niezbędne informacje ratownikom medycznym i uniknąć zbyt długiego odcięcia krążenia w danej partii ciała.
Kompresy dla placówek medycznych
Tego typu materiały opatrunkowe są stosowane przez przychodnie, szpitale i inne placówki, wykonujące działalność leczniczą. W przypadku zabiegów, wykonywanych na salach operacyjnych, stosuje się oczywiście kompresy sterylne. Z kolei nieco mniejsze ich formy używane są m.in. w punktach poboru krwi. Służą one do:
- przecierania skóry środkiem dezynfekującym przed nakłuciem,
- zabezpieczania miejsca po ukłuciu (przyklejony kompres zaleca się uciskać palcem przez kilka minut).
Z kompresów korzystają również lekarze stomatolodzy, ratownicy medyczni i szkolne pielęgniarki. Instytucje medyczne zaopatrują się w nie hurtowo, jest to bowiem jeden z najszybciej zużywanych materiałów jednorazowego użytku.
Medyczne kompresy to coś, co jest niezbędne przy opatrywaniu różnego rodzaju ran, a niekiedy też oparzeń. Ważne, aby były one należycie przygotowane do użytku – tzn. prawidłowo wybielone, wysterylizowane (lub gotowe do sterylizacji) i mocne. Nie powinny się one strzępić. Kompresy można zakupić w dowolnej ilości w naszym sklepie medycznym. Mamy nadzieję, że nasz artykuł pomógł rozwiać wątpliwości, dotyczące stosowania takich opatrunków.