Jest jednym z ważniejszych hormonów ludzkiego organizmu. Jej niedobór może pociągać za sobą poważne skutki zdrowotne – doskonale wiedzą o tym osoby zmagające się z zaburzeniami poziomu cukru we krwi. Na szczęście insulina, bo o niej mowa, może być dostarczona organizmowi z zewnątrz. Jak dokładnie działa ten hormon?
Udział insuliny w transporcie glukozy
Jednym ze składników, niezbędnych komórkom organizmu do prawidłowego funkcjonowania, jest glukoza. Dostaje się ona do krwi z jelita cienkiego, a dalej, z pomocą wydzielanej w trzustce insuliny, jest transportowana do tkanek insulinozależnych, czyli:
- tkanki mięśniowej,
- wątroby,
- tkanki tłuszczowej.
Właśnie dlatego każdy cukrzyk ma przy sobie glukometr (https://sklepmedyczny.com.pl/produkt/glukometr-evercare-genius/) – prawidłowe stężenie glukozy we krwi znacząco wpływa na funkcjonowanie całego ciała. W zdrowym organizmie wzrost poziomu glukozy po posiłku stymuluje wydzielanie insuliny. Hormon ten łączy się następnie ze specjalnymi receptorami w błonach komórkowych, umożliwiając glukozie wnikanie do wnętrza komórek. Insulina reguluje zatem poziom cukru we krwi i kontroluje jej dostarczanie do tkanek. W ciele są także komórki, które mogą wychwytywać glukozę bez udziału insuliny. Należą do nich erytrocyty (krwinki czerwone) i komórki w układzie nerwowym.
Inne zadania insuliny
Poza rolą w sterowaniu poziomem cukru we krwi insulina bierze też udział w procesie magazynowania w wątrobie (oraz częściowo w mięśniach) glikogenu, stanowiącego zapas energetyczny. Dodatkowo pobudza ona syntezę białek dzięki zwiększeniu szybkości dostarczania niezbędnych dla nich aminokwasów. Insulina ma również swój udział w syntezie tłuszczów.
Oczywiście nie tylko glukoza wpływa na uwalnianie insuliny. Inne czynniki, takie jak np. stężenie prolaktyny czy acetylocholiny, też mają tu swój udział. W ten sposób insulina wraz z innymi hormonami zapewnia organizmowi homeostazę, czyli równowagę.
Insulina w leczeniu cukrzycy
U osób z cukrzycą typu I, u których insulina nie jest naturalnie wytwarzana, konieczne jest jej dostarczanie z zewnątrz. Dawkę i typ preparatu (działający krócej lub dłużej) ustala lekarz na podstawie szeregu badań. Są to dawki stałe, aplikowane w równych odstępach czasu lub modyfikowane w zależności od składu przyjmowanych posiłków. Hormon ten pozyskiwano do niedawna z trzustek zwierzęcych – najczęściej wieprzowych. Teraz jednak technologia umożliwiła jej wytwarzanie w warunkach laboratoryjnych. Insulina jest tu syntetyzowana przez zmodyfikowane genetycznie bakterie E.coli lub drożdże. Tak przygotowane preparaty aplikuje się podskórnie za pomocą specjalnego wstrzykiwacza (pena) lub pompy insulinowej. Niekiedy stosuje się również analogi ludzkich insulin, czyli nieco zmodyfikowane insuliny, wykazujące dodatkowe właściwości (np. inny czas działania). W przypadku stosowania penów cukrzyk sam wykonuje nakłucie na skórze i wstrzykuje sobie odpowiednią dawkę hormonu.
Peny i strzykawki: jak aplikować preparaty insulinowe?
Przed każdym nakłuciem należy umyć ręce. Skórę w miejscu wstrzykiwania insuliny można przetrzeć płynem dezynfekcyjnym, nałożonym na kompres gazowy (https://sklepmedyczny.com.pl/produkt/kompres-wlokninowy-jalowy-5×5-cm-2-szt-10/). Przy każdym kolejnym wkłuciu warto zmienić miejsce na skórze, aby uniknąć zrostów i zgrubień. Ponadto aplikowana stale w to samo miejsce insulina może się gorzej wchłaniać. Do każdego nakłucia z użyciem pena trzeba stosować nową, świeżą igłę do insuliny (https://sklepmedyczny.com.pl/produkt/igly-do-penow-insupen-31g-025mm-x-6mm-100szt/). Zapobiegnie to bolesnym ukłuciom (na skutek stosowania stępionej igły) i stanom zapalnym. Z wyjęciem igły warto poczekać chwilę po wkłuciu, aby mieć pewność, że dawka w pełni przedostała się pod skórę. Należy również pamiętać o przechowywaniu zapasu ampułek z insuliną w lodówce. Prawidłowe przechowywanie zapewni właściwe działanie preparatu. Używany w danej chwili pen może natomiast być przechowywany w temperaturze pokojowej maksymalnie do 4 tygodni. Zapewni to skuteczność zawartej w nim insuliny.